توضیحات
دانلود تحقيق نقش مردم در جمهوری اسلامی
فرمتdoc
32صفحه
چکيده محتواي فايل:
نقش مردم در جمهوری اسلامی
بررسی تطبیقی دیدگاه امام خمینی با عالمان دیگر
بسم الله الرحمن الرحیم
مقدمه
«نقش مردم در جمهوری اسلامی» از موضوعاتی بود که از ماه های منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی توجه بسیاری از رجال و شخصیت های ملی، مذهبی، سياسي و نيز رسانه های داخلی و خارجی را به خود جلب کرد. زمانی که نشانه های سقوط رژیم شاهنشاهی و تأسیس جمهوری اسلامی آشکار شد، یکی از دغدغه های خبرنگاران خارجی ماهیت حکومت جدید و نقش مردم در آن بود. این که پیوسته از رهبر انقلاب اسلامی می پرسیدند که نظام سیاسی مورد نظر شما شبیه کدامیک از کشورهای اسلامی خواهد بود، لیبی، عربستان یا …؟ و مردم در این نظام چه نقشی خواهند داشت؟ نشانه همین دغدغه بود.
در این مقاله از تفاوتِ نگاه و نگرش تعدادی از عالمان دین به نقش مردم در جمهوری اسلامی سخن خواهیم گفت. منبع اصلی این نوشته تک نگاری های عالمان دین در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی یا بعد از به منظور تأثیرگذاری بر قانون اساسی جمهوری اسلامی است. رساله هایی که با هدف «معرفی نظام نوپای سیاسی» یا به عنوان «طرح پیشنهادی قانون اساسی جدید» از سوی عالمان دین به رشته تحریر درآمد. ممکن است دیدگاه های سیاسی هر یک از آنان در گذر زمان دچار تغییر و تحول شده باشد، اما چون چارچوب این نوشته به مقطع زمانی سال هاي 1357 و ۱۳۵۸ اختصاص دارد، از پرداختن به تحول فکری هر یک از عالمان دین که در این مقاله به تبیین دیدگاهشان خواهیم پرداخت، پرهیز می گردد.
در آمدی بر بحث
با آشکار شدن نشانه های پیروزی و تعیین نظام جایگزین، تعدادی از علمای دین که کم و بیش در نهضت اسلامی ملت ایران هم نقش داشتند، به منظور معرفی نظام جمهوری اسلامی دست به قلم برده و به تألیف کتاب و جزوه پرداختند. نگاهی گذرا به این آثار از زاویه نقشی که برای مردم قائل بودند، نگرش عالمان دین به «جایگاه مردم در جمهوری اسلامی» را نشان می دهد. جایگاه و نقش مردم می تواند هم در «تأسیس نظام»، هم در «مشروعیت نظام»، و هم در «ساختار نظام» مورد بحث قرار گیرد.
دیدگاه علمای دین در باره نقش مردم که در نظام سیاسی جدید در قالب «جمهوریت» تبلور یافته بود، یکسان نبود. هر چند بسیاری از آنان با جمهوری اسلامی موافق بوده و میان «جمهوریت» و «اسلامیت» تعارضی احساس نمی کردند، اما تفسیر موافقان جمهوری اسلامی هم از «جمهوریت» نظام یکسان نبود.
نقل و بررسی دیدگاه های مختلفی که از پایگاه دین نسبت به نقش و جایگاه مردم وجود داشت، محور اصلی این مقاله است. مشخصاً به دیدگاه های ده نفر از شخصیت های مذهبی به عنوان نمونه با عناوین: «بیانیه ها و دیدگاه های پراکنده دو مرجع وقت حضرات آيات سید محمد رضا گلپایگانی و سید کاظم شریعتمداری»، «جمهوری اسلامی» اثر به جای مانده از آيت الله مرتضی مطهری، «حکومت اسلامی» نوشته آيت الله ناصر مکارم شیرازی، «حکومت اسلامی در چشمانداز ما» اثر آيت الله جعفر سبحانی، «لمحة فقهية تمهيدية مشروع دستور الجمهورية الاسلامية» طرح پیشنهادی آيت الله سید محمد باقر صدر، و «طرح های پیشنهادی قانون اساسی» از آيات حسین علی منتظری و لطف الله صافی گلپایگانی، «نامه آيت الله سید محمد حسین حسینی طهرانی به امام خمینی» در نقد پیش نویس قانون اساسی، هم چنين گفته ها و نوشته هاي پراكنده هر يك از شخصيت هاي فوق محور اصلی این مقاله اند. با این توضیح که گذری بر این اسناد تنها از زاویه مورد نظرِ این مقاله، یعنی «نقش و جایگاه مردم در حکومت از نقطه نظر اسلامی» است، نه از زوایای دیگر که هر کدام حاوی نکاتی بدیع می باشند.
در پایان نگاهی گذرا[1] به دیدگاه امام خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی خواهیم داشت تا تفاوت دیدگاه ایشان با عالمان دیگر روشن شود. گفتنی است که برخی از شاگردان ایشان در این زمینه با امام همرأی اند.
شايسته بود كه ديدگاه شهید آيت الله دکتر بهشتي هم كه نقش مهمي در تدوين قانون اساسي جمهوري اسلامي داشت، در اين مجموعه مي آمد، اما به دو جهت از آن صرفنظر شد. نخست آن كه وسعت ديدگاه هاي ايشان در مجلس خبرگان قانون اساسي و سخنراني هاي متعدد وي در همان مقطع تاريخي و تأثير فراواني كه بر قانون اساسي داشت، خود موضوع يك مقاله و حتي رساله مستقلي است. دوم آن كه نويسنده در مناسبت هاي مختلف بعضي از ديدگاه هاي ايشان را در باره اصول مختلف قانون اساسي نوشته و منتشر كرده و تكرار آنها را در اين مقاله لازم نمي داند. تنها به نقل این نکته بسنده می کند که ایشان نیز در شمار آخرین گروه از صاحبنظرانی است که در این مقاله از دیدگاه شان سخن گفته شده است.
گفتني است كه نوشته های فراوان دیگری هم در مجموعه اسناد قانون اساسی وجود دارد که پرداختن به همه آنها از حوصله این مقاله بیرون است و فرصت دیگری لازم دارد.
[1]. نویسنده دیدگاه امام را در این زمینه در قالب یک مقاله مستقل با عنوان «امام خمینی و حق تعیین سرنوشت» به چاپ رسانده است.(ر.ک: فصلنامه سیاست متعالیه، ش)
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.